‘De grens tussen een stabiel leven hebben en dakloos worden is dun’

Waarom wordt iemand dakloos? En wat gebeurt er als je een dakloze ‘gewoon’ een eigen huis geeft? Leonard van de Wetering, coördinator van Housing First, ziet positieve resultaten van deze vernieuwende aanpak: ‘Met deze methode geven we de dakloze een reguliere woning in plaats van een plek bij de opvang. Bij ons hoeft iemand niet te veranderen of af te kicken. Er zijn drie voorwaarden: je betaalt de huur, je laat begeleiding toe en je veroorzaakt geen overlast. We werken krachtgericht in plaats van probleemgericht. We zien dat een eigen woning zoveel stabiliteit geeft dat de mensen weer zin krijgen in het leven. Ze zien weer toekomstperspectief en vaak willen ze dan alsnog hulp bij hun verslaving of andere problematiek. Ze willen gaan werken of hun rijbewijs halen. Zelfs bij de meest spannende trajecten zien we positieve resultaten.’

Hoe zien die resultaten eruit?
‘Housing First is een goede methode om dakloosheid duurzaam op te lossen, 75% woont na vijf jaar nog op zichzelf. Het huis staat het eerste half jaar op onze naam en daarna volgt een evaluatie. Als die positief is komt het huis op naam van de bewoner. Je hebt dus iets te verliezen en dat motiveert. Een eigen woning als basis, eten in je koelkast, geeft veel rust aan mensen die al heel lang zwerven. Een jonge vrouw zei laatst: ik heb de neiging om te vluchten, maar nu kan ik naar mijn eigen huis vluchten. Als team willen we een positieve vibe neerzetten. We zorgen voor een welkomstcadeau en van ieder evaluatiemoment maken we een feestje. We zien vele successen door deze krachtgerichte aanpak.’

Waarom is het belangrijk dat we aandacht vragen voor dakloosheid?
‘Je wordt niet zomaar dakloos, mensen kiezen hier niet voor. Het overkomt hun door vervelende omstandigheden of ze hebben te weinig vaardigheden om zichzelf te redden. De grens tussen een stabiel leven hebben en dakloos worden, is dun.’

Wat is een veelvoorkomende oorzaak van dakloosheid?
‘Bij jonge mensen zien we vaak dat ze al een heel scala aan hulpverleners gehad hebben. Ze gaan van instelling naar instelling en als je 18 bent, mag je het zelf uitzoeken. Vaak hebben ze schulden en zijn ze bepaalde circuits ingezogen waar ze niet beter van worden. Ook kan een licht verstandelijke beperking meespelen. Daarnaast zien we economische dakloosheid en psychiatrische – en verslavingsproblematiek. Mensen die bijvoorbeeld vanwege depressie naar de fles grijpen en hun post niet meer openen, waardoor schulden ontstaan.’

Het kabinet streeft met een actieplan naar einde dakloosheid in 2030. Is dat realistisch?
‘Het lastige is dat er te weinig woningen zijn. Je moet vaak wel tien jaar op een wachtlijst staan. In samenwerking met andere partijen doen we er alles aan om daklozen te helpen. We werken samen met woningcorporaties, verslavingszorg, GGZ, Iriszorg, gemeentes etc. We kunnen deze problematiek absoluut niet alleen aanpakken.’